Australia, Anglia, Włochy, Nowa Zelandia czy Kaszmir wszystkie te miejsca łączy jedno – wysokiej jakości wełna. Zobacz czym charakteryzuje się runo pochodzące z różnych zakątków świata.
Wełna towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Niezależnie od szerokości i długości geograficznej runo pochodzące od owiec czy kóz od starożytnych czasów pomaga człowiekowi w walce ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi, a hodowla owiec w wielu miejscach stawała się podstawą lokalnego handlu i gospodarki.
Australia – lider w produkcji wełny
Owce trafiły do Australii w 1789 roku i szybko pozyskiwana od nich wełna stała się jedną z ważniejszych gałęzi handlu. Dziś aż 25 proc. wełny na świecie pochodzi właśnie z Australii, a przyznawany przez australijski The Woolmark Company certyfikat jakości wełny jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych znaków handlowych na świecie.
Aż 25 proc. wełny na świecie pochodzi z Australii.
Podstawową rasą owiec hodowanych w Australii są merynosy, stanowiące one około 75 proc. populacji wszystkich australijskich owiec. Ich wełna jest jedna z najbardziej cenionych na świecie. Dzięki temu, że zwierzęta te żyją na terenach górskich, gdzie narażone są na ekstremalne warunki pogodowe ich runo jest naprawdę wyjątkowe. Wełna Merino jest niezwykle cienka a do tego bardzo ciepła, ma zdolność do regulowania temperatury ciała i odprowadzania wilgoci. Wszystko za sprawą dynamiki włosa, które kurczy się lub rozszerza pod wpływem temperatury.
Mimo, że dziś na pastwiskach Australii dominują owce merynosowe, a kraj ten jest liderem w produkcji wełny, to do roku 1820 liczba owiec w Australii wynosiła jedynie ok 120 tys. i składała się głównie ze zwierząt hodowanych dla ich mięsa. Wszystko zmieniło się w XIX wieku kiedy do kraju przywieziono ok. 5 tys. owiec Merino i zaczęto je krzyżować z lokalnymi stadami. Od tego czasu przemysł pasterki w Australii przyśpieszył, aby szybko stać się głównym motorem gospodarki kraju.
Nowa Zelandia – największa gęstość owiec na świecie
Australia produkuje najwięcej wełny na świecie, ale to w Nowej Zelandii jest największe zagęszczenie owiec. Ich hodowla od setek lat odgrywa ogromną rolę w rozwoju gospodarki kraju. Do 1987 roku była ona najważniejszą gałęzią przemysłu rolnego Nowej Zelandii. W 1982 roku liczba owiec w kraju wynosiła aż 70 milionów. Obecnie na terenie Nowej Zelandii jest 16 tys. gospodarstw hodujących owce, a na jednego mieszkańca przypada aż siedem tych zwierząt. Dużo? W 1982 roku liczba ta wynosiła 22. A wszystko to za sprawą brytyjskiego odkrywcy i żeglarza Jamesa Cooka, który w latach 1773-1777 sprowadził owce do Nowej Zelandii. W okresie między 1856 a 1987 rokiem w kraju nastąpił bum na hodowlę owiec, co bezpośrednio przełożyło się na dobrobyt gospodarczy.
W Nowej Zelandii jest największe na świecie zagęszczenie owiec.
Do dziś owce w Nowej Zelandii są hodowane głównie dla ich mięsa i wełny. Tereny i klimat Wyspy Południowej sprawiają, że jest to idealne miejsce do hodowli tych zwierząt. Na nowozelandzkich pastwiskach można spotkać odmiany owiec Merynos oraz Corriedale, które są skrzyżowaniem Merino z angielskimi rasami. Najbardziej popularną rasą jest długowłosa rasa Romney. Zwierzęta te produkują ciężki polar. Zdrowy i dojrzały baran może dać rocznie nawet o 10 kg runa. Jednak w odróżnieniu od owiec Merino wełna Romney charakteryzuje się wysoką średnice włókien, jest więc gruba i mocna, świetnie sprawdza się do produkcji wykładzin i dywanów.
Wielka Brytania – różnorodność gatunków
Owce od rzymskich czasów chętnie hodowano także w Wielkiej Brytanii. Ich wełna, mięso, mleko i skórki były podstawą średniowiecznego handlu prowadzonego przez UK. Istniało wówczas ogromne zapotrzebowanie na produkcję sukna dlatego wszyscy, którzy posiadali ziemię, od chłopów do wielkich właścicieli ziemskich, hodowali owiec. Na początku wełna była produkowany tylko na potrzeby lokalnego rynku, jednak z czasem zaczęto ją eksportować. Między końcem trzynastego wieku a późnym piętnastym stuleciem wełna stała się kręgosłupem i siłą napędową średniowiecznej angielskiej gospodarki, a handel nią nazywano „klejnotem w królestwie”.
Między końcem trzynastego wieku a późnym piętnastym stuleciem wełna stała się kręgosłupem i siłą napędową średniowiecznej angielskiej gospodarki.
Do dziś tron Wysokiego Kanclerza w Izbie Lordów stanowi kwadratowa torebka z wełny, przypominająca główne źródło angielskiego bogactwa w średniowieczu. Gdy handel wełną wzrósł, wielcy właściciele ziemscy, opaci i biskupi zaczęli liczyć swoje bogactwo w ilości owiec. Wełna była tak ważną częścią angielskiego przemysłu, że aby wspierać jej sprzedaż, w latach 1570-tych wprowadzono prawo, zobowiązujące wszystkich Anglików, oprócz szlachty, do noszenia w niedzielę do kościoła wełnianych czapek. Produkcja wełny w Wielkiej Brytanii oczywiście nie ograniczała się tylko do Anglii. Także właściciele ziemscy i rolnicy z Walii i Szkocji szybko dostrzegli możliwości jakie daje hodowla owiec.
Dziś Wielka Brytania jest domem dla 25 proc. owiec w UE i 3 proc. globalnego stada. Dzięki temu, że obszar kraju jest bardzo zróżnicowanany prod względem klimatu i krajobrazu możemy tu spotkać aż 90 różnych ras owiec i ich krzyżówek. Na terenach górskich pasą się takie gatunki jak: Welsh Mountain, Swaledale, Scottish Blackface, Cheviots, Rough Fell, Dalesbred, Derbyshire Gritstone, i Herdwick. Owce te są narażone na trudne warunki klimatyczne dlatego ich wełna jest mocna i gruba. Na terenach wyżynnych, w lekko łagodniejszych warunkach możemy spotkać takie rasy jak: Bluefaced Leicester, Border Leicester, Teeswater, Wensleydale, Devon & Cornwall Longwool. Natomiast na nizinach pasą się Texel, Suffolk. Charollais, Clun Forest, Romney oraz owce rasy Oxford.
Włochy – królestwo luksusowych marek
Widniejący na metce napis „Made in Italy” niezmiennie świadczy o wysokiej jakości wyrobów włókienniczych. To właśnie z Włoch pochodzą jedne z bardziej ekskluzywnych firm zajmujących się produkcją wełnianej odzieży, takie jak m.in. założona ponad 180 lat temu marka Marzotto. Firma oferuje luksusową odzież z wełny, specjalizująca się także w produkcji ekskluzywnych tkanin. Rocznie sprzedaje ich ponad 29,5 tys. kilometrów. Z Włoch pochodzi także dom mody Ermenegildo Zegna, jedna z najbardziej prestiżowych marek męskich z segmentu dóbr luksusowych. Firma powstała w 1910 roku w Trivero. Ermenegildo Zegna stawia na najwyższej jakości włókna głównie wełnianego. Jednak mimo bardzo dobrze rozwiniętego we Włoszech przemysłu włókienniczego, który w dużej części opiera się na wełnie, hodowla owiec w tym kraju, w celu pozyskania ich cennego runa praktycznie zanika. Włoscy hodowcy uprzywilejowują dziś głównie rasy dobrze nadających się do produkcji mleka, a nie te które dają wysokiej jakości wełnę.
Kaszmir i jego wełniany skarb
Kaszmir, górzysty stan położony w północno – zachodnich krańcach Indii, to miejsce pochodzenia jednej z najbardziej szlachetnej tkaniny na świecie. Kaszmir, bo o nim mowa, produkowany jest od tysięcy lat. Tradycyjnie uważa się, że założycielem kaszmirowego przemysłu wełnianego był XV-wieczny władca Kaszmiru, Zain-ul-Abidin, który sprowadził do kraju tkaczy z Turkiestanu. Jednak ze źródeł historycznych wynika, że kaszmirowe rękodzieło zostało zapoczątkowane przez Mir Sayyida Ali Hamadani, który w XIV wieku przybył do Kaszmiru wraz z 700 rzemieślnikami z Persji. Kiedy Ali Hamadani odwiedził region Ladakh, ojczyznę kóz kaszmirskich, zachwycił się ich miękką wełną i postanowił wykonać z niej skarpetki, które podarował królowi Kaszmiru. Hamadani zasugerował także królowi, aby uruchomili przemysł tkacki szali z kaszmiru, które szybko zyskały uznanie koneserów nie tylko z Indii, ale także z innych części świata.
Kaszmir grzeje kilkakrotnie lepiej niż wełna owcza.
Do dziś kaszmirowe tkaniny uchodzą za synonim luksusu. Właściwie żaden inny materiał nie jest tak aksamitny, a przy tym doskonale utrzymujący ciepło. Kaszmir grzeje kilkakrotnie lepiej niż wełna owcza, a dzięki temu, że kaszmirowy puch jest 6 razy cieńszy od ludzkiego włosa, jest niespotykanie delikatny i nawet bardzo gęsto tkany niewiele waży. Do tego wszystkiego kaszmir jest przewiewny, świetnie absorbuje parę wodną niemal natychmiast odprowadzając ją na zewnątrz. Nie wchłania wody, szybko schnie i choć nie jest wodoodporny, wiosenna mżawka na pewno nas nie przemoczy.
To jednak nie wszystkie zalety kaszmiru. Jest on także bardzo sprężysty dzięki czemu pięknie się układa, szybko powraca do swojej pierwotnej formy i nie gniecie się. Nie pochłania również zapachów i jest odporny na brud. Swoją wyjątkowość tkanina ta zawdzięcza warunkom w jakich żyją kozy kaszmirskie. Pasą się one na zboczach Himalajów, na wysokościach 3 – 5 tys. metrów. Zwierzęta te muszą zmagać się z ekstremalnym chodem, zimą walczą z temperaturami nawet poniżej -30 stop. C. Dzięki temu okrywa włosowa kóz nabiera swoich wyjątkowych właściwości.
